Neem verantwoordelijkheid

Het is belangrijk om een robuust klachtenmechanisme in te richten om effectief negatieve impact te identificeren. Dit klachtenmechanisme is altijd toegankelijk voor interne en externe stakeholders. Een robuust klachtenmechanisme:

• Is bekend bij alle medewerkers van jouw bedrijf én die van jouw leveranciers
• Is goed toegankelijk voor alle medewerkers
• Gaat vertrouwelijk met informatie om
• Wordt vertrouwd door alle medewerkers
• Beschermt melders (klokkenluiders)
• Registreert alle klachten en hoe deze zijn afgehandeld

Het is belangrijk om medewerkers regelmatig voor te lichten over het klachtenmechanisme. Tijdens deze trainingen is het goed om te benadrukken dat het mechanisme bijdraagt aan het borgen van mensen- en arbeidsrechten én milieubescherming.

Let op! Een klachtenmechanisme kan door een bedrijf zelf worden opgezet, óf (kleine) bedrijven kunnen zich aansluiten bij collectieve klachtenmechanisme, zoals via de cao. Het is daarom belangrijk om te kijken of er in jouw sector een dergelijk collectief aanwezig is met een robuust klachtenmechanisme.

Herstelmaatregelen zijn nodig om negatieve gevolgen in de keten aan te pakken of op te lossen. Het bieden van herstelmaatregelen is een afzonderlijk proces en draagt bij aan, en ondersteunt, gepaste zorgvuldigheid.

De mate waarin jouw bedrijf in actie moet komen, hangt af van de mate waarin jouw bedrijf betrokken is. Zoals je in module 1 hebt geleerd, kan een bedrijf namelijk zelf negatieve impact veroorzaken, aan hebben bijgedragen of aan verbonden zijn. Bijvoorbeeld:

• Veroorzaken: bijvoorbeeld een bloemenkweker die een eigen kwekerij in Afrika heeft waar arbeidsrechten worden geschonden.
• Bijdragen aan: bijvoorbeeld een kledingmerk die op het laatste moment bestellingen aanpassen waardoor werknemers overuren moeten draaien.
• Verbonden zijn aan: bijvoorbeeld een juwelier die via vele tussenhandelaren goud koopt uit een mijn waar kinderarbeid is ontdekt.

In het geval dat jouw bedrijf negatieve impact veroorzaakt of hieraan bijdraagt, dan zal je herstel aan bieden. Als je verbonden bent aan de schade, dan kun je meewerken aan herstel.

Hertstelmaatregelen kennen vele vormen. Denk bijvoorbeeld aan excuses, erkenning van vakbondsvertegenwoordigers, financiële compensatie, ontslag verantwoordelijke werknemers, maatregelen om de negatieve gevolgen in de toekomst te voorkomen, enzovoorts. Welke vorm van herstel nodig is om schade aan te pakken of op te lossen ligt aan de aard en omvang van het negatieve gevolg. Het is daarom belangrijk om het meest geschikte proces voor herstel in kaart te brengen.

Deze kan geïdentificeerd worden door te kijken naar:

Wet- en regelgeving

In sommige gevallen schrijven (internationale) wet- en regelgeving voor welke herstelmaatregelen genomen moeten worden.

Praktijkvoorbeelden

Als er geen wet- of regelgeving is om herstel te bieden, dan is het zinvol om te kijken hoe andere bedrijven in vergelijkbare situaties herstel hebben geboden.

Stakeholder input

Met name voor mensenrechtenschendingen is het essentieel om stakeholders te betrekken bij herstel(maatregelen). Het is namelijk erg belangrijk dat het perspectief van de slachtoffers goed wordt meegenomen in het besluit over herstel(maatregelen).

In het geval dat het bedrijf de schade niet zelf heeft veroorzaakt of aan heeft bijgedragen, kan het nog wel zo zijn dat het bedrijf er rechtstreeks mee verbonden is. Het bedrijf kan er dan voor kiezen om mee te werken aan herstel door in gesprek te gaan met zakenrelaties die de schade veroorzaken, of door informatie te geven over de situatie aan belanghebbenden. Hierdoor werkt het bedrijf niet zelf direct aan het aanpakken of oplossen van de schade, maar werkt er wel aan mee.