Ken je keten en duurzaamheidsrisico’s 

Veel bedrijven zijn onderdeel van één of meerdere ketens. In een keten werken verschillende bedrijven samen om een product te maken. Elk bedrijf is als het ware een schakel in de keten en draagt bij aan het uiteindelijke product. De koffieketen bestaat bijvoorbeeld uit de koffieboer, de coöperatie, de handelaar, allerlei logistieke bedrijven, koffiebranders en de supermarkt.


Efficiënt maar onbekend 

Ketens zijn vaak internationaal en complex. De laatste schakels kennen de eerste schakels steeds minder goed. Dat is misschien efficiënt, maar soms ook zorgelijk. Zeker als keuzes aan het einde van de keten, mensen aan het begin van de keten benadelen. Bijvoorbeeld wanneer een order op het laatste moment wordt aangepast, wanneer leveranciers onder druk worden gezet om zo goedkoop en snel mogelijk te leveren, of wanneer er pas laat wordt betaald voor de geleverde producten. Dat kan resulteren in onzekere contracten voor - en slechte betaling van - arbeiders.


Leer je keten kennen 

Binnen IMVO is ‘gepaste zorgvuldigheid’ een belangrijk concept. Die zorgvuldigheid begint bij het kennen van je keten(s). Maar hoe doe je dat? En waar begin je? Het antwoord op die vraag is even simpel als ingewikkeld: creëer overzicht, prioriteer en ga in gesprek met leveranciers.


Het is goed om te benadrukken dat gepaste zorgvuldigheid wordt verwacht voor de gehele keten. Dit betekent dat verantwoordelijkheid voor Tier 1, maar ook Tier 2, 3, enzovoorts nodig is. Waarbij Tier 1 de leverancier is met wie je direct zakendoet. Tier 2, 3 enzovoorts zijn de leveranciers die daar opvolgen. Zo ziet bijvoorbeeld de keten eruit van modemerk King Louie.  


Tier 1: Afwerking kledingstukken (naaien, knippen, afwerken) 

Tier 2: Verwerkte materialen worden omgezet in stoffen (bedrukken, verven, wassen en borduren) 

Tier 3: Garens spinnen en vezels verwerken (spinnen, weven en breien) 

Tier 4: Winnen van de rauwe materialen (bijvoorbeeld het oogsten van katoen) 


Algemeen stappenplan voor het in kaart brengen van ketens

  • Stap 1: Maak een overzicht van alle ingrediënten/producten/grondstoffen die je bedrijf inkoopt voor de productie van te verkopen goederen. Begin met de stromen die qua volume en financiële waarde het grootst zijn. Specifiek voor de textielsector heeft de SER een Excel template gemaakt waar informatie over leveranciers kan worden bijgehouden.
  • Stap 2: Geef voor elk van de producten uit stap 1 aan van welke leverancier(s) het product wordt gekocht en of je een contract met deze leverancier hebt. Als dat veel wisselt, geef dat aan in het overzicht.
  • Stap 3: Geef voor elk van de producten uit stap 1 aan uit welk(e) land(en) ze komen. Als je het niet weet, markeer je dat in het overzicht.
  • Stap 4: Bespreek met de belangrijkste leveranciers (grootste volume & financiële waarde) waar de grondstoffen vandaan komen en voeg deze informatie toe in het overzicht.
  • Stap 5: Bepaal over welke termijn en in welke stappen je het overzicht compleet kunt maken voor alle producten.

Handige hulpmiddelen 

  • De MVO Risico Checker is een goed startpunt voor alle sectoren om risico’s in kaart te brengen.
  • De Heat Map van de SER laat zien hoe risico’s geprioriteerd kunnen worden.
  • De risicoanalyses van het IMVO-convenant voedingsmiddelen brengen de risico’s die komen kijken bij 12 grondstoffen helder in kaart.
  • Het Whitepaper Internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen in Rusland en Oekraïne van de SER ondersteund bedrijven die zakendoen met Rusland en Oekraïne om invulling te geven aan IMVO in tijden van oorlog.
  • De handleiding van de SER voor de textielsector beschrijft risico’s met betrekking tot dierenwelzijn voor de meest gebruikte dierlijke materialen zoals dons en veren, bont, leer, zijde en wol.
  • Dit Excel template, specifiek voor bedrijven in de textielsector, helpt informatie over leveranciers te structureren en bij te houden.

Huiswerk opdracht

Na deze opdracht heb je een lijst met de meest belangrijke producten voor jouw bedrijf en waar deze vandaan komen.

  • Creëer een lijst in Excel met de top 10 meest verkochte ingrediënten/grondstoffen (omzet en volume). Breng per ingrediënt/grondstof het volgende in kaart:
    • Eerste leveranciers en het land waar deze gevestigd zijn
    • Ingrediënten/grondstoffen en de herkomst van deze Ingrediënten/grondstoffen*

*In sommige gevallen zal deze lijst erg lang zijn. Kies daarom voor de top 3 ingrediënten op basis van volume en risico.

  • Vul de top 10 aan met producten waarvan je weet dat er een verhoogd risico is op schade aan mens en milieu. Bijvoorbeeld, het kan zijn dat garnalen in een supermarkt niet veel verkocht worden maar toch belangrijk zijn om mee te nemen in verband met een verhoogd risico. Het kan zinvol zijn om ook eens te kijken naar de risico grondstoffen die andere bedrijven in jouw sector rapporteren.